18 Eylül 2010 Cumartesi

Bir kitabın sinopsisi nasıl yazılır?

Önce birkaç kural. Bir senaryo özeti üçüncü tekil şahıs ve geniş zamanla anlatılır. Romanda böyle bir zorunluluk yoktur. Hedef ajansa olay örgüsünü nasıl kurduğunuzu göstermektir. Sizin bir hikayeniz vardır ve bir hikayenin yapması gerekeni yapar. Okuyucuyu yakalar, çatışmaları ve tehlikeleri inşa eder ve hikayeyi tatmin edici bir şekilde sonlandırır. Hikayenizi göstermek ve onu aktifleştirmek istiyorsunuz ama sürekli şekilde özetin doğasını anlatıyorsunuz. Bu şekilde hissediyorsanız kendinizi yıpratmayın. Eğer hikayeniz sıkıcı geliyorsa endişelenin ama biri okumak istiyor gibi görünüyorsa devam edin. Kaderi inşa etmeli ve tehlikeyi tırmandırmalı ve birinin daha sonra ne olacağını merak etmesini istemelisiniz. Sinopsisi bir arkadaşınıza okuyun, her paragrafta durup dinleyiciye sonunu merak edip etmediğini sorun. (Bunun için doğru insana ihtiyacınız var)

Genellikle hikayenizde yarım düzine büyük ana ihtiyacınız vardır. Gösterişli parçalar. Hikayenin dönüm noktaları bunlardır. Bence şöyle sıralanabilir.


Açılış sahnesi - Opening scene
Tetikleyici olay - Inciting event
Perde 1 kriz - Act one crisis
Perde 2 açığa çıkma- Act two revelation
Düğüm - Midpoint reversal
Perde 3 Felaket - Act three disaster
Doruk - Climax
Çözüm - Wrap up

Açılış Sahnesi:

Kitapta: Açılış sahnesi, tabiki, kitabın açılış tarzıdır. Ana karakteri ve dünyasını tanıtır. Bu insanın neden farklı ya da yeterince özel olduğuna dair bir lezzet verirki okuma isteği uyandırsın.
Sinopsiste: Karakteri anlamak için gerekli anahtar noktaları özetler. Bu detayları bilmeden, sinopsisi anlayamazsınız. Ana karakterin acıları geçirme yeteneği olması gibi.

Tetikleyici Olay:

Kitapta: Tetikleyici olay adı gibi hikayenin geri kalanını harekete geçirir. Bu genellikle şüphe uyandıran bir kancaya oturtulur ve kamuflajın arkasında bulabileceğiniz bir şeydir.

Sinopsiste: Bu olayı ve neden önemli olduğunu anlatan başka bir paragraftır. Sebep/güdü sinopsiste çok önemlidir, hikayenin ilerleyişini gösterir ve neden önemli olduğunu. "Ne" ve "nasıl" ile birlikte "neden" sorusuna cevap vermeyi de unutmayın (Bu sadece başlandıç için değil tamamı için geçerlidir).

Perde 1 Kriz:

Kitapta: Olayların son derece yanlış gittiği durumdur. Ana karakterinizin büyük bir problemi olduğunu ve çözmesi gerektiğini anladığı noktadır. Tipik olarak, bu tetikleyici olay ile yüzleştiği herneyse onu çözmeye çalıştığında olan şeydir.

Sinopsiste: Ne olduğu ve neden önemli olduğu ile ilgili bir ya da iki paragraftır. Tehlikeleri unutmayın, çünkü bunlar hikaye problemlerinin nasıl tırmanacağını gösterir. Daha önce Problem A vardı, çözülmesi gereken, şimdi ise durum daha kötü ve Problem B'yi çözmeli.

Perde 2 Açığa Çıkma:

Kitapta: Ana karakter biraz kazı yapar ve gerçekte öyle görünmeyen şeyleri ortaya çıkarır. Bir sır açığa çıktığında, bunu açıklamak ana karaktere ekstra yük getirir ama devam etmekten başka seçeneği yoktur.

Sinopsiste: Karmaşık bir olay örgüsü olmadıkça, bu bölümü bir paragrafla geçebilirsiniz. Ana karakterin kayaların arasına nasıl sıkıştığını gösterin, gerilimi tırmandırın.

Düğüm/Geri Dönüş:

Kitapta: Bunu herkes uygulmaz, ama ben hikayeyi ortasında yanyollardan ilerletmeyi ve okuyucuya ummadığı bir şey vermeyi seviyorum. Okuyucu hikayenin nereye gittiğini keşfettiğini sanır ama bekleyin! Bu aniden değişir.

Sinopsiste: Bir paragraf ile burada ana karakterin dünyası tepe taklak olduğu ve asla uygulamamaya yemin ettiği/uygulayamayacağı bir şekilde davranmaya zorlandığı anlatılır.

Perde 3 Felaket:

Kitapta: Bu doruğa giden bir koşudur. Ana karakterin günü kurtarmak için büyük bir planı vardır, tabi ki acınacak şekilde başarısız olur. Bu ya hep ya hiç planlarından birisidir ve hikayenin başından beri olduğundan çok daha kötü bir duruma gelir.

Sinopsiste: Bir paragraf ile olay ve gerilimin bir kez daha nasıl tırmandığı anlatılır. İyi bir nokta ana karakterin bu konuda nasıl hissettiğini göstermektir ki, sonrasında kazanmak için neleri riske edebileceğine inanalım.

Doruk:

Kitapta: Eldeki tüm kartların açıldığı, büyük kötü adamla karşılaşıldığı sondur. Ana karakter kim ya da ne 300 sayfadır hayatını mahvettiyse onunla yüzleşir.

Sinopsiste: Bir ya da iki paragraf nasıl sona ereceğini anlatır. Kandırma/yanıltma ya da kitap için bir sır bırakmayın, bu sinopsisin hedefi değildir. Siz sağlam ve mutlu edici bir son istiyorsunuz, öyleyse şimdiye kadar bahsedilen her şeyin çözülmesi gerek.

Çözüm:

Kitapta: Sonsuza kadar mutlu yaşarlar ya da kıyamet kopar, sizin seçiminiz. Ama ana karakter günü kurtarır.

Sinopsiste: Bir paragraf bütün hikayeyi bağlamak için. Eğer ana karakterin alması gereken bir ders varsa onu özetlemek için uygun bir noktadır.

Bu format size bir ya da iki sayfalık sinopsis verir, gerekirse ekleme veya eksiltme yapabilirsiniz. Her şeyin yolunda gitmesi için bir kural da şudur; açılış kısmı kitabın %5'lik kısmını kaplıyorsa, sinopsisin de %5'lik kısmını kaplamalıdır. Bu hikayenin hem hızlı gitmesine hem de yavaş gitmesine engel olur.

İlk sefer için kendinizi çok sınırlandırmayın, kötü olsa bile yazın. İlk taslağın hedefi temel bilgileri kaydetmektir.

Hepsini yazdıktan sonra, cımbızla çekip çıkartın. Zayıf fiilleri ve zarfları çıkarıp atın. Çünkü çok sınırlı bir yerde çok şey söylemeniz lazım. Bu yüzden de her cümle mümkün olduğu kadar öz olmalıdır.

Bunu bir kere yaptıktan sonra, güvendiğiniz ve hikaye hakkında hiçbir şey bilmeyen birine okutun. Kafasının karıştığı yerleri ve anlamadığı şeyleri işaretlemesini rica edin. Siz, bazı detaylar belli olmasa bile, insanların hikayenizi takip edebilmelerini istersiniz. Örneğin Vexon kondansatörünün ne olduğunu bilmeseler bile, kötü adamın onu kahramanın dünyasını patlatmak için kullandığını bilmeleri yeter.

Bazı insanlar isimleri büyük harflerle yazmanızı öğüt verirler. Ben daima ana karakterin adını ilk yazdığımda büyük harflerle yazarım, kalanında normale dönerim.

Sinopsisinizi okumalar arasında kuluçkaya yatırmak iyi bir fikirdir. Müsveddenizde olduğu gibi, araya biraz zaman koymak size perspektif verir ve defalarca okuyup da garipsemediğiniz cümleleri görmenizi sağlar.

http://storyflip.blogspot.com/2009/04/sum-of-parts.html

1 yorum:

ırmak çelik dedi ki...

yazdığınız bu özel yazı için çok teşekkürler! bölümleri teker teker okuduktan sonra aklımda hikayemle ilgili bir sürü yeni fikirler oluştu.

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...